Khu danh lam thắng cảnh Tràng An nằm tại cực nam của Đồng bằng Châu thổ sông Hồng thuộc tỉnh Ninh Bình, chỉ cách Hà Nội 90 km về hướng đông nam. Khu di sản này có tổng diện tích là 6.226 ha, vùng đệm có diện tích 6.026 ha, chiếm gần như hoàn toàn khối đá vôi của Tràng An có tuổi địa chất hơn 250 triệu năm. Tràng An có sự kết hợp giữa thiên nhiên và văn hóa, với ba khu vực như núi chùa Bái Ðính, khu di tích lịch sử văn hóa tâm linh Cố đô Hoa Lư, khu Danh lam thắng cảnh Tràng An,Tam Cốc, Bích Ðộng và rừng nguyên sinh đặc dụng Hoa Lư. Trong bài viết hôm nay chúng tôi giới thiệu về Tràng An – Di sản thế giới được UNESCO công nhận vào năm 2014.
Giới thiệu về Tràng An – Di sản thế giới của Việt Nam
Tràng An là một vùng thiên nhiên kỳ bí, không chịu tác động nhiều từ con người. Rừng rậm nơi này còn hoang sơ, hồ và sông suối nước trong xanh, không khí trong lành, làng quê yên tĩnh, chỉ có âm thanh hòa cùng với sắc màu của thiên nhiên. Tràng An nằm trong dạnh sách các địa danh đẹp và ngoạn mục vì sở hữu vẻ đẹp thiên nhiên bậc nhất trên thế giới với muôn hình vạn trạng. Cảnh quan bao gồm một loạt các tháp các-xtơ dạng nón, vách dốc đứng, cao đến 200 m so với nền đất ở xung quanh. Những rặng núi hẹp nối liền hai đỉnh, được ví như những thanh kiếm khổng lồ, bao quanh những thung, trũng, hố sụt tròn và dài. Cảnh quan Tràng An hội tụ một dãy hoàn chỉnh của các dạng địa hình đá vôi như tháp, lũng (hố các-xtơ), thung lũng (hố sụt), những cấu trúc sụt, lớp trầm tích, hang ngầm, sông ngầm, hang động và trầm tích của hang động.
Hòa quyện với cấu trúc và vẻ đẹp của cảnh quan các-xtơ là một dãy thảm rừng nhiệt đới nguyên sinh bao trùm lên khắp cảnh quan, quanh năm với sương sớm, mây chiều và khí núi. Thảm thực vật nguyên sinh phát triển mạnh rậm rạp trên nền đá vôi ngoài ra còn bám vào các vách đá và đỉnh núi.
Thiên nhiên đẹp ngỡ ngàng tại khu di sản được pha trộn cùng với bức tranh cuộc sống tại vùng nông thôn truyền thống, bên vườn và ruộng lúa đan xen với những ngôi làng nhỏ nối nhau bởi những con đường mòn, và một mạng lưới sông, suối. Tất cả mọi thứ tạo nên một tác phẩm tự nhiên với nhiều màu sắc, đa dạng, biến hóa, nhờ hình ảnh người nông dân và ngư dân đang làm việc càng làm bức tranh tăng thêm nét sinh động, hoàn mỹ. Các ngôi chùa, đền, phủ nằm cạnh bên vách đá với mái ngói cổ kính hình thành một yếu tố văn hóa, kín đáo, đưa mọi người đến sự vĩnh hằng trong tín ngưỡng tâm linh, chứa đựng những giá trị bản địa đồng điệu cùng với cảnh quan. Chính vì sỡ hữu các núi cổ kính, hang động bí ẩn cùng nhiều địa điểm linh thiêng của khu danh thắng Tràng An cuốn hút sự tò mò khám phá của con người qua nhiều thế hệ. Ðây là nơi văn hóa giao thoa cùng với sự kỳ diệu, bí ẩn của thiên nhiên.
Tràng An trải qua khoảng 30.000 năm phát triển với giá trị lịch sử và văn hóa vô giá, đây là một trong số ít địa điểm có giá trị trong khu vực Ðông – Nam Á vẫn còn lưu giữ được đặc điểm ban đầu mà không chịu tác động lớn từ con người và các yếu tố ngoại cảnh khác. Trong những cuộc nghiên cứu khảo cổ học và phục dựng môi trường cổ đã cho chúng ta thấy chuỗi phát triển văn hóa và hoạt động của người Việt cổ có mối quan hệ chặt chẽ cùng chuyển biến của địa chất. Từ hàng loạt các di tích, di vật đã được tìm thấy đã khẳng định vùng đất này luôn được lựa chọn làm nơi định cư của loài người. Người Việt xưa đã xây dựng nên kinh đô, thành, khép kín tại thung lũng Hoa Lư, sáng lập ra ba triều đại đầu tiên của chế độ phong kiến độc lập. Sự phát triển của bản sắc văn hóa dân tộc được lưu truyền qua các thế hệ, hiện hữu trong nét đẹp của những truyền thống tín ngưỡng, ăn sâu vào tiềm thức và trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tâm linh của người Việt Nam. Ngày nay mọi thứ được thể hiện một cách sinh động qua hàng loạt những lễ hội diễn ra tại quần thể danh thắng Tràng An như lễ hội Cố đô Hoa Lư (10-3 Âm lịch), Lễ hội chùa Bái Ðính (6-1 Âm lịch) hay lễ hội Thánh Quý Minh Ðại Vương (18-3 Âm lịch)…
Mỗi du khách khi du lịch đến Tràng An sẽ được trải nghiệm cảm giác được ngược dòng thời gian trở về nét vàng son của lịch sử, hòa mình vào nét văn hóa tâm linh truyền thống, hay ngồi trên những con thuyền được người dân địa phương chèo lái, thả hồn vào giang sơn non nước, ngắm nhìn khám phá các hang kỳ đá lạ, tận hưởng một bầu không khí trong lành thuần khiết, trải nghiệm từng cung bậc cảm xúc và khám phá nguồn cội của sự sống nhân loại.
Tràng An là nơi của cảm hứng vĩ đại, nơi thiên nhiên và văn hóa cùng hòa chung thành một, nơi bí ẩn và lộng lẫy của tự nhiên, tạo nên mạch nối giữa hiện tại và quá khứ, giữa lịch sử và cảnh quan, giữa thiên nhiên cùng con người. Nơi đây đã trở thành một trong những biểu tượng của văn hóa Việt Nam, vinh danh được UNESCO công nhận là di sản thế giới vào năm 2014.